De toekomst van inhaleerbare astmabehandeling

Vandaag publiceerde Zorginstituut Nederland de leidraad Klimaatbewust voorschrijven van inhalatiemedicatie. Deze leidraad biedt voorschrijvers en patiënten ondersteuning bij het selecteren van inhalatiemedicatie die milieuvriendelijker is. Meer weten? Lees hier het artikel van Zorginstituut Nederland.

In december besteedden wij in onze nieuwsbrief al aandacht aan dit onderwerp in onderstaand artikel van Boudewijn Dierick, huisarts en onderzoeker in het UMC Groningen.

De toekomst van inhaleerbare astmabehandeling

Hoe digitalisering, milieuvriendelijkheid en vernieuwende inhalatiemedicijnen de behandeling van astma kunnen optimaliseren

Inleiding

Astma is een veelvoorkomende chronische longziekte die wereldwijd meer dan 350 miljoen mensen treft. Ondanks de vooruitgang in zowel farmacologische* als niet-farmacologische behandelingen, bereiken veel patiënten nog steeds geen volledige controle over hun astma. Daarom zijn innovatieve benaderingen van astma-farmacotherapie belangrijk. Deze beschrijvende studie geeft een overzicht van recente ontwikkelingen in drie belangrijke gebieden van geïnhaleerde astmatherapie: digitale inhalatoren, milieuvriendelijke inhalatoren en nieuwe geïnhaleerde therapieën zoals biologicals.
*farmacologische behandelingen is de behandeling van een ziekte door het toedienen van medicijnen

Digitale inhalatoren ter ondersteuning van astmabehandeling

Medicatie-ontrouw is een groot probleem bij astma, waarbij slechts 20-30% van de patiënten hun inhalatoren gebruikt zoals voorgeschreven. Digitale inhalatoren die therapietrouw en inhalatietechniek volgen, kunnen helpen dit probleem te overwinnen. Verschillende studies hebben aangetoond dat digitale inhalatoren met feedback op therapietrouw en herinneringen het blijven gebruiken van medicatie aanzienlijk kunnen verbeteren in vergelijking met standaard inhalatoren.
Digitale apparaten kunnen ook de inhalatietechniek beoordelen. Het INCA-apparaat, bijvoorbeeld, gebruikt akoestische sensoren om fouten te identificeren zoals het niet klaarmaken van de inhalatie (device), uitademen in het mondstuk en een lage inademingsstroom. Een 32-weken durende studie wees uit dat patiënten die de digitale inhalator gebruikten minder noodzaak hadden hun behandeling op te hogen in vergelijking met controles patiënten. Met feedback van een slimme voorzetkamer werd na één gepersonaliseerde instructie het aantal inhalatiefouten met 30% verminderd.

Milieuvriendelijke inhalatoren

De milieu-impact van inhalatoren, met name dosisaerosolen die hydrofluorkoolstoffen (HFK) bevatten, krijgt steeds meer aandacht. HFK’s zijn krachtige broeikasgassen met een hoog potentieel voor opwarming van de aarde (GWP=Global Warming Potential). Om dit aan te pakken, worden nieuwe drijfgassen met een veel lagere GWP ontwikkeld. Studies hebben aangetoond dat deze lage-GWP-drijfgassen in dosisaerosolen kunnen worden gebruikt terwijl vergelijkbare werkzaamheid en veiligheidsprofielen worden gehandhaafd als de huidige HFA-134a en HFA-227ea drijfgassen. Een verschuiving naar milieuvriendelijkere inhalatoren is cruciaal, maar de groenste inhalator is degene die de patiënt op de juiste manier kan en wil gebruiken. In 2025 komen de eerste dosisaerosolen op de markt met een milieuvriendelijk drijfgas.

Nieuwe geïnhaleerde astmatherapieën

Geïnhaleerde Monoklonale Antilichamen
Verschillende monoklonale antilichamen (“biologicals”) gericht op specifieke ontstekingsroutes zijn goedgekeurd voor ernstige astma, maar worden allemaal systemisch toegediend. De biologics hebben aangetoond bij ernstig astma een belangrijke nieuwe behandelroute te zijn. Als deze biologics geïnhaleerd zouden kunnen worden dan zou de werkzame stof direct in de longen komen en ter plekke kunnen werken. Er zou dan veel minder medicijn aan de patiënt toegediend hoeven te worden. Niet alleen zou dit de werkzaamheid mogelijk verhogen maar vooral ook zou de totale hoeveelheid medicatie veel lager kunnen zijn met minder kans op bijwerkingen. Er zijn al meerdere studies met inhaleerbare biologicals gedaan, maar er is nog geen beschikbaar voor patiënten.

Onze mening (“expert opinion”)

Het bereiken van langdurige astmacontrole en het minimaliseren van toekomstige risico’s blijven de belangrijkste behandeldoelen. Ongecontroleerd astma belast niet alleen de patiënten klinisch, maar heeft ook een aanzienlijke milieu-impact door verhoogd medicijngebruik, exacerbaties en ziekenhuisopnames.

Digitale inhalatoren die therapietrouw en inhalatietechniek volgen, lijken veelbelovend in het optimaliseren van farmacologische behandeling en het verbeteren van astmacontrole. De verschuiving naar meer milieuvriendelijke inhalatoren, met name dosisaerosolen met lagere-GWP drijfgassen, is cruciaal. Hoewel er veelbelovende ontwikkelingen zijn op het gebied van inhaleerbare biologics, antibiotica en vaccins blijven er nog significante uitdagingen bestaan op het gebied van samenstelling en toediening. Deze uitdagingen moeten eerst overwonnen worden voordat dit soort inhaleerbare medicatie echt op de markt komt.

Uiteindelijk blijkt ook uit dit overzicht dat de inhaleerbare route van medicatie bij astmapatiënten de meest logische is. Helaas is de therapietrouw en de inhalatietechniek bij meer dan 70% van de astmapatiënten niet goed genoeg. We moeten dus met zijn allen, zorgverleners én patiënten, heel erg ons best doen om te zorgen dat astmapatiënten hun inhalatiemedicatie goed gebruiken. Want de werkzaamheid, doelmatigheid en milieu-impact van inhaleerbare astmamedicatie is vooral afhankelijk van het juiste gebruik!

Reshaping respiratory care: potential advances in inhaled pharmacotherapy in asthma.
Dierick BJH, Eikholt AA, van de Hei SJ, Muris JWM, Kerstjens HAM, van Boven JFM.
Expert Opin Pharmacother. 2024 Aug;25(11):1507-1516