Biologicals zijn medicijnen die gedeeltelijk of geheel uit dierlijk of menselijk eiwit bestaan. Ze remmen de werking van ontstekingseiwitten of afweercellen in het lichaam bij ernstig astma. Biologicals remmen als het ware een bepaalde stap in het ontstekingsproces. Dit voorkomt schade aan de longen en zorgt ervoor dat mensen zich beter voelen. Ze worden toegediend via een infuus of injectie. Mensen met ernstig astma die de eosinofiele ontsteking hebben kunnen hier veel baat bij hebben. (Eosinofielen zijn witte bloedcellen die de ontsteking in de longen erger kunnen maken.
Zwangere vrouwen met astma moeten hun medicatie blijven gebruiken, het stoppen is zelfs een risico voor zowel moeder als het kind. Een betere astma controle tijdens de zwangerschap kan onnodige risico’s op complicaties juist voorkomen.
Kijk of het mogelijk is of als uw kind 16 jaar wordt er een gezamenlijk consult kan gemaakt worden (dus kinderarts en longarts samen) dan is de overgang minder groot. Bij het vinden van een nieuwe longarts kunt u advies vragen aan uw eigen kinderarts. Soms is het mogelijk om eerst bij diverse ziekenhuizen in de buurt een intakeconsult in te laten plannen om te kijken bij welke arts u zich het meest op uw gemak voelt.
In het december 2020 Reactie! magazine staat een verhaal van zowel een kinderlongarts, longarts en een ervaringsdeskundige die over deze periode beschrijft.
Magazine: https://nederland-davos.nl/reactie-december-2020/
Verzekeraars kunnen bij medicijnen een preferentiebeleid (voorkeursmedicijn) hanteren. Dit betekent dat zij een keuze hebben gemaakt in een beperkt aantal medicijnen die zij vergoeden voor mensen met een longziekte (door het inkoopbeleid). Dit is veelal de meest gangbare medicijn en soms ook het goedkoopste medicijn. VND vind het belangrijk dat zorg voor alle Nederlanders betaalbaar blijft en begrijpt dan ook dit beleid.
Als je geen problemen ervaart met de meegegeven medicatie, dan is het ook geen probleem en mag er gewisseld worden als jij (en evt. je arts) daarmee instemt. De problemen komen als het andere medicijn op een andere manier ingenomen moet worden en hier geen extra uitleg over gegeven wordt (werking kan dan als minder ervaren worden, omdat het niet goed gebruikt wordt). Maar met name als er bijwerkingen ontstaan of een allergische reactie op een bestanddeel. Dan is de wisseling van medicijnen niet goed.
De keuze voor het juiste medicijn (in de juiste puffer) moet altijd plaatsvinden in overleg tussen de patiënt en de voorschrijver (arts) en soms samen met de apotheker. Hiervoor zijn onderling afspraken opgesteld, waarbij uit een beperkt aantal apparaten (puffers) en stoffen gekozen kan worden. Een helder systeem, dat goed werkt.
Kwaliteit van zorg gaat voor
De laatste tijd bereiken ons signalen dat zorgverzekeraars meer en meer willen bepalen welk medicijn en welke puffer gebruikt kan worden. En dat mensen die al jaren een bepaald medicijn of medicijn in een bepaald apparaat gebruiken, door het beleid van de zorgverzekeraar omgezet worden naar een ander medicijn. Wij vinden dat niet wenselijk. Dit gaat in tegen het principe dat de patiënt samen met de arts en apotheker de meest geschikte puffer kiest binnen de kaders van de gemaakte afspraken. De kwaliteit van de zorg voor mensen met longziekten gaat voor.
Medische Noodzaak (MN)
Als jij en je arts vinden dat het voorkeursmiddel in jouw situatie niet het geschikte medicijn is (door bijvoorbeeld de bijwerkingen of allergische reactie), kan je arts je een ander geneesmiddel voorschrijven. Meestal wordt daarbij aangegeven dat hiervoor een “medische noodzaak” is. De afkorting daarvoor is “MN”. Dit wordt op het recept geschreven.
De zorgverzekeraar zal dan dit middel moeten vergoeden.
Nieuwe afspraken voorkomen het onnodig wisselen van inhalatiemedicijnen
Amersfoort, 4 september 2023 – Er zijn afspraken gemaakt over het verantwoord wisselen van inhalatiemedicijnen door Longfonds, Patiëntenfederatie Nederland, Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT), Apothekersorganisatie KNMP en Zorgverzekeraars Nederland. Deze afspraken zijn belangrijk om onnodig wisselen van inhalatiemedicijnen tegen te gaan. Als er tóch wisselingen plaats moeten vinden, bijvoorbeeld bij een tekort van een medicijn, dan moeten patiënten hierin goed worden begeleid.
Regelmatig wisselen van inhalatiemedicijnen op niet-medische gronden leidde de afgelopen jaren tot klachten en vragen van mensen met een longziekte. De afspraken die nu zijn gemaakt moeten onnodige verwarring en onduidelijkheid aan de balie van de apotheek voorkomen.
De werkafspraken zijn vastgelegd in een aanvullend document op de Leidraad Verantwoord Wisselen van medicijnen die artsen, apothekers en zorgverzekeraars gebruiken.
Medische Noodzaak (MN)
Als jij en je arts vinden dat het voorkeursmiddel in jouw situatie niet het geschikte medicijn is (door bijvoorbeeld de bijwerkingen of allergische reactie), kan je arts je een ander geneesmiddel voorschrijven. Meestal wordt daarbij aangegeven dat hiervoor een “medische noodzaak” is. De afkorting daarvoor is “MN”. Dit wordt op het recept geschreven.
De zorgverzekeraar zal dan vaak dit middel vergoeden. In artikel 2.8 van het Besluit Zorgverzekering is vastgelegd dat de zorgverzekeraar dan een niet-preferent middel moet vergoeden. Zorgverzekeraars moeten zelf controleren of er inderdaad sprake is van medische noodzaak en kunnen vragen om aanvullende informatie.
4 September 2023 – Er zijn afspraken gemaakt over het verantwoord wisselen van inhalatiemedicijnen door Longfonds, Patiëntenfederatie Nederland, Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT), Apothekersorganisatie KNMP en Zorgverzekeraars Nederland. Deze afspraken zijn belangrijk om onnodig wisselen van inhalatiemedicijnen tegen te gaan. Als er tóch wisselingen plaats moeten vinden, bijvoorbeeld bij een tekort van een medicijn, dan moeten patiënten hierin goed worden begeleid.
Nieuwe afspraken
De belangrijkste werkafspraken die zijn gemaakt gaan over het wisselen van inhalatiemedicijnen om niet-medische redenen voor bestaande patiënten.
- Zorgverzekeraars en apothekers mogen maximaal één keer in de vier jaar wisselen van inhalatiemedicijnen bij patiënten. Zij hoeven zich niet te houden aan deze afspraak als:
- het patent van een medicijn verlopen is;
- er tekorten van een medicijn zijn.
- Heeft de arts besloten dat er sprake is van een medische noodzaak (M.N.)? Dan schrijft hij dit op het recept en mag er niet gewisseld worden.
- Als er toch wisselingen nodig zijn, dan moet dit gebeuren in overleg met de patiënt en met goede begeleiding. Zo mag je verwachten dat je artsen en/of apotheker uitleg geeft over de wisseling en dat je een duidelijke voorlichting krijgt over het gebruik van het nieuwe inhalatiemedicijn. Denk aan een instructiefilmpje, een mondelinge en schriftelijke uitleg, demonstratie van een nieuwe inhalator door de arts/ apotheker en oefenen met een lege oefenpuffer.
- Iedere patiënt krijgt minimaal één keer per jaar een herhaalinstructie en inhalatiecontrole aangeboden om het medicijn goed te blijven gebruiken.
-
De praktijk
De komende periode worden de afspraken ingevoerd in de praktijk. Dan moeten alle gemaakte afspraken ook daadwerkelijk toegepast worden door voorschrijvers, zorgverzekeraars, apothekers en andere betrokken partijen. Longfonds blijft dit samen met alle betrokken partijen en de Longalliantie scherp in de gaten houden. Dit gebeurt o.a. via de jaarlijkse Longmonitor en via het Longfonds Meldpunt(https://www.longfonds.nl/meldpunt-longzorg) waar mensen kunnen melden als ze problemen hebben met het krijgen van hun voorgeschreven medicijnen. Als er dan tóch problemen ontstaan, komt Longfonds in actie en vraagt daar waar nodig aandacht voor.
Iedere zorgverzekeraar mag zelf het beleid bepalen ten aanzien van voorkeursmiddelen (het preferentiebeleid van die zorgverzekeraar) en de vergoeding van medicijnen. In je polisvoorwaarden kun je daarover informatie vinden. Je kunt hiervoor ook contact opnemen met je eigen zorgverzekeraar. De informatie is ook te vinden via zorgverzekeringskaart.nl. Als je op die website een zorgverzekeraar aanklikt, zie je de voorwaarden onder ‘Zijn er dekkingsbeperkingen?’-Medicijnen.
Tevens kan je op in de polisvoorwaarden nakijken of de zorgverzekeraar heeft staan hoe vaak en hoelang je een voorkeursmedicijn moet uitproberen voordat een recept met medische noodzaak geaccepteerd zal worden.
Hiervoor is een meldpunt bij Longfonds beschikbaar.
Heb jij te maken gehad met een ongewilde medicatiekeuze of het ongewild omzetten van longmedicijnen? Laat het weten via het meldpunt van het Longfonds Meldpunt. Vermeld daarbij kort welk medicijn je had en welk medicijn je nu ongewild hebt meegekregen en bij welke zorgverzekeraar dat probleem speelt.
Gebruik je een dosis aerosol (puffer met spray), dan moet je die altijd met een voorzetkamer gebruiken. Wanneer je een voorzetkamer gebruikt komt circa 70% van de geïnhaleerde medicatie terecht op de plaats waar het moet zijn, namelijk jouw longen! Zonder voorzetkamer komt er maar 20% (!) van de geïnhaleerde medicatie terecht in je longen en de rest blijft “achter” in je keel….. wat weer kan zorgen voor vervelende bijwerkingen. Dus, hoe vervelend het ook is om je voorzetkamer overal mee naar toe te nemen, doe het wel!
Je hebt een medische diagnose nodig van je behandeld arts. De arts moet op het voorschrift ook de reden van aanvraag aangeven. De voorzetkamer wordt vergoed vanuit de basisverzekering.
Een voorzetkamer maak je het beste 1 keer per week schoon met een warm sopje met afwasmiddel. Moet je vaker puffen, dan moet je ook vaker je voorzetkamer schoonmaken.
De voorzetkamer haal je helemaal uit elkaar.
Geen afwasborstel of schuursponsje want dan krijg je kleine groefjes waar het medicijn in achterblijft. Haal je voorzetkamer uit het sop en laat deze drogen op een droog doekje. Droog de voorzetkamer echter niet af, want dan wordt deze statisch en blijft het medicijn aan de wanden plakken. Kijk voor het juiste gebruik van uw inhalator en voorzetkamer op www.inhalatorgebruik.nl van de Long Alliantie Nederland.
Het doel van een MIC is dat de patiënt op de juiste wijze inhaleert, met de meest geschikte inhalator voor hem of haar. Bij de MIC wordt uitleg gegeven en waar nodig de inhalatie techniek geoptimaliseerd, soms wordt een ander device geadviseerd.
De belangrijkste medicatie voor patiënten met astma wordt immers door middel van inhalatie ingenomen. Een verkeerde inhalatietechniek kan één van de redenen zijn dat het astma niet goed onder controle is, daarom is het enorm belangrijk hier goed naar te kijken.
Uit onderzoek blijkt dat circa 50% van de patiënten therapie ontrouw is, vaak komt dit door gebrek aan kennis/uitleg of vervelende bijwerkingen waarbij de patiënt niet weet dat er mogelijkheden zijn om te switchen i.o.m. longarts of longverpleegkundige.
Op de website www.inhalatorgebruik.nl van de Long Alliantei Nederland, is per inhalator de inhalatie instructie te zien.
Kijk hier regelmatig even op.
Het is belangrijk om – óók als het goed gaat – de medicijnen te blijven gebruiken zoals uw arts u die heeft voorgeschreven. Ook als u misschien niet merkt dat uw medicijnen effect hebben. Juist door het regelmatig gebruik van de medicijnen blijven uw longen beter in conditie en kunt u voorkómen dat u luchtwegproblemen krijgt. Twijfelt u of de medicijnen wel echt nodig zijn, dan kunt u dat het best met uw arts bespreken. Stop niet zomaar met uw medicijnen.
Alle puffers moeten in een droge en schone ruimte bewaard moeten worden. Vochtige ruimtes, zoals badkamer of koelkast, maken dat een geneesmiddel kan gaan samenklonteren. Daardoor kun je bijvoorbeeld verstopping krijgen in de puffer en werkt deze niet goed meer.
Meestal komt dit doordat er een verstopping zit in het uitstroomstuk van de puffer. Dit kan opgelost worden door de inhalator schoon te maken met een droge doek of wattenstaafje. Vraag de apotheker, de longverpleegkundige of de praktijkondersteuner hoe je jouw puffer op de juiste manier schoonmaakt. Voor elke puffer kan dit weer anders zijn.
Laat (minimaal 1x per jaar) je inhalatietechniek controleren door de apotheker of longverpleegkundige. Een foutje kan er soms onbewust insluipen, waardoor het medicijn mogelijk minder goed in de longen terecht komt. Kijk ook eens op www.inhalatorgebruik.nl voor instructies en filmpjes over het gebruik van de diverse puffers.
Overleg dan met je zorgverlener of apotheker. Een puffer kan evt door hen ook teruggestuurd worden naar de fabrikant. Zij kijken de puffer na of deze technische mankementen heeft. Uiteraard krijg je een nieuwe puffer als je oude puffer opgestuurd moet worden.