Nieuwe afspraken voorkomen het onnodig wisselen van inhalatiemedicijnen

Amersfoort, 4 september 2023 – Er zijn afspraken gemaakt over het verantwoord wisselen van inhalatiemedicijnen door Longfonds, Patiëntenfederatie Nederland, Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT), Apothekersorganisatie KNMP en Zorgverzekeraars Nederland. Deze afspraken zijn belangrijk om onnodig wisselen van inhalatiemedicijnen tegen te gaan. Als er tóch wisselingen plaats moeten vinden, bijvoorbeeld bij een tekort van een medicijn, dan moeten patiënten hierin goed worden begeleid.

Regelmatig wisselen van inhalatiemedicijnen op niet-medische gronden leidde de afgelopen jaren tot klachten en vragen van mensen met een longziekte. De afspraken die nu zijn gemaakt moeten onnodige verwarring en onduidelijkheid aan de balie van de apotheek voorkomen.

De werkafspraken zijn vastgelegd in een aanvullend document op de Leidraad Verantwoord Wisselen van medicijnen die artsen, apothekers en zorgverzekeraars gebruiken.

‘Ernstig benauwd na medicijnwissel’
Longfonds is blij met deze mijlpaal waarvoor zij zich al jaren enorm heeft ingezet. Michael Rutgers: ‘Deze afspraken moeten ervoor zorgen dat mensen met een longziekte niet onnodig geconfronteerd worden met een ongewenste wissel van medicijnen. Het gebeurt regelmatig dat patiënten hier veel last van hebben. Ze zijn benauwder en voelen zich zieker. Ook maakt het overzetten naar een ander medicijn patiënten onzekerder en ze weten niet altijd hoe ze het nieuwe medicijn of de nieuwe puffer moeten gebruiken. Met als gevolg dat ze hun medicijnen minder trouw en verkeerd gebruiken. Dit willen we absoluut voorkomen en juist daarom is het zo belangrijk dat deze afspraken er nu zijn.’

Maria (70 jaar) heeft astma en daarnaast ook epilepsie. ‘Het is een hele zoektocht geweest naar het juiste inhalatiemedicijn voor mijn astma. Bij een overstap naar een ander merk, kan ik heel heftig reageren. Ik word ernstig benauwd en krijg epilepsieaanvallen. Daar heb ik helaas slechte ervaringen mee. Gelukkig staat er inmiddels op mijn medicatierecept: Niet Wisselen.’

Veel medicijnwissels
Ongewenst wisselen van inhalatiemedicijnen komt helaas nog te vaak voor. Ruim 40% van de mensen met een longziekte die meedeed aan de jaarlijkse Nivel Longmonitor geeft aan dat zij in het afgelopen jaar één of meer keer gewisseld zijn van medicijn. De belangrijkste reden die wordt gegeven is dat het medicijn niet meer wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Andere redenen zijn dat het medicijn niet meer goed werkte of niet meer verkrijgbaar was.

Nieuwe afspraken
De belangrijkste werkafspraken die zijn gemaakt gaan over het wisselen van inhalatiemedicijnen om niet-medische redenen voor bestaande patiënten.

• Zorgverzekeraars en apothekers mogen maximaal één keer in de vier jaar wisselen van inhalatiemedicijnen bij patiënten. Zij hoeven zich niet te houden aan deze afspraak als:
  • het patent van een medicijn verlopen is;
  • er tekorten van een medicijn zijn.
• Heeft de arts besloten dat er sprake is van een medische noodzaak (M.N.)? Dan schrijft hij dit op het recept en mag er niet gewisseld worden.
• Als er toch wisselingen nodig zijn, dan moet dit gebeuren in overleg met de patiënt en met goede begeleiding. Zo mag je verwachten dat je artsen en/of apotheker uitleg geeft over de wisseling en dat je een duidelijke voorlichting krijgt over het gebruik van het nieuwe inhalatiemedicijn. Denk aan een instructiefilmpje, een mondelinge en schriftelijke uitleg, demonstratie van een nieuwe inhalator door de arts/ apotheker en oefenen met een lege oefenpuffer.
• Iedere patiënt krijgt minimaal één keer per jaar een herhaalinstructie en inhalatie controle aangeboden om het medicijn goed te blijven gebruiken.