Als je een kinderwens hebt, komt er veel op je af, vooral als je een chronische ziekte zoals (ernstig) astma hebt. Voor alle vrouwen met een actieve kinderwens geldt het advies om voorafgaand aan de zwangerschap een gezonde leefstijl aan te nemen. Een gezond gewicht, niet roken, voldoende bewegen, stoppen met alcohol drinken en het slikken van foliumzuur vergroten de kans op zwanger worden en op een gezonde zwangerschap.

Op onze webinarpagina vind je verscheidende Webinars met informatie over een gezonde leefstijl met (ernstig) astma, zoals Astma en bewegen of Astma en voeding.

Een actieve kinderwens met (ernstig) astma

Heb je (ernstig) astma en een actieve kinderwens? Dan is het verstandig om dit met je behandelend zorgverlener (huisarts, praktijkondersteuner, longarts of longverpleegkundige) te bespreken. Samen bekijken jullie of de astmamedicatie die je gebruikt veilig is tijdens de zwangerschap. Soms is het nodig om van medicatie te wisselen, en dit doe je beter vóór de zwangerschap dan tijdens. Je lichaam heeft namelijk tijd nodig om aan nieuwe medicatie te wennen. Daarnaast kan je astma verslechteren door een medicatiewissel, wat tijdens een zwangerschap ongewenst is, omdat instabiel astma meer risico’s met zich meebrengt dan stabiel astma.

Stop nooit zelf met je astmamedicatie. Doe dit altijd in overleg met je behandelend zorgverlener. Wat voor de ene vrouw geldt, geldt niet altijd voor een andere vrouw. Astma uit zich bij iedereen anders. Op de website van bijwerkingencentrum Lareb of het Farmacotherapeutisch Kompas kan je samen met je behandelend zorgverlener de veiligheid van geneesmiddelen controleren bij een kinderwens, zwangerschap en het geven van borstvoeding.

Astma en erfelijkheid

Astma kan erfelijk zijn. Om die reden heeft een kind een grotere kans op het krijgen van astma als één van de ouders astma heeft. Echter, de kans op astma wordt ook beïnvloed door andere factoren. Als de moeder tijdens de zwangerschap bijvoorbeeld rookt, psychische problemen heeft of te weinig zuurstof krijgt vanwege ongecontroleerd astma, kunnen deze factoren het erfelijk materiaal beïnvloeden. In sommige gevallen neemt hierdoor de kans op astma of ongezonde longen bij de baby toe.

Risico’s van (ernstig) astma tijdens de zwangerschap

Het hebben van (ernstig) astma kan tijdens de zwangerschap verschillende risico’s met zich meebrengen. Hoe stabieler de astma, hoe kleiner de risico’s. Bij veel exacerbaties (longaanvallen) nemen de risico’s toe. Verder worden de risico’s verhoogd bij langdurig gebruik van hoge doseringen orale corticosteroïden (zoals prednison).

Bij (ernstig) astma is er een licht verhoogd risico op pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) bij de moeder, vroeggeboorte, en een laag geboortegewicht of geringe lichaamslengte bij het kindje. Onderzoeken laten zien dat het risico op niet-ernstige aangeboren afwijkingen bij kinderen van vrouwen met (ernstig) astma heel licht verhoogd is. Ook vermoeden onderzoekers dat het risico op doodgeboorte verhoogd is bij moeders met astma, evenals het aantal ziekenhuisopnames van pasgeboren kinderen.

Zwanger worden met stabiel astma

Het is dus van belang dat je astma stabiel is voordat je zwanger wordt. Dit betekent dat je astma goed onder controle moet zijn met optimale behandeling. Bespreek voorafgaand aan de zwangerschap met je zorgverlener of je astma optimaal behandeld wordt of dat er nog aanpassingen nodig zijn. Stoppen met medicatie geeft meestal een groter risico op instabiel astma en daarmee op de bovengenoemde risico’s. De meeste standaard astmamedicijnen zijn uitgebreid onderzocht bij zwangere vrouwen, waardoor bekend is welke medicijnen veilig gebruikt kunnen worden en welke niet. Overleg met je zorgverlener over de veiligheid van jouw medicijnen tijdens de zwangerschap.

Zwanger worden met instabiel astma

Is je astma niet stabiel (niet goed onder controle), dan zijn er meer risico’s verbonden aan een zwangerschap. Bij instabiel astma heb je meer exacerbaties (longaanvallen) en heb je vaak zwaardere medicijnen nodig, zoals orale corticosteroïden (bijvoorbeeld prednison). Hoewel de risico’s groter zijn, betekent dit niet dat zwanger worden met instabiel astma onmogelijk is. Het is echter van groot belang dat je samen met je zorgverlener probeert je astma zo stabiel mogelijk te krijgen en dat er goede afwegingen worden gemaakt met betrekking tot de risico’s, medicijngebruik, etc. Is je astma niet stabiel en heb je een actieve kinderwens? Bespreek dit dan eerst met je zorgverlener voordat je probeert zwanger te worden.

Stop nooit zelf met je astmamedicatie. Doe dit altijd in overleg met je behandelend zorgverlener. Wat voor de ene vrouw geldt, geldt niet altijd voor een andere vrouw. Astma uit zich bij iedereen anders. Op bijwerkingencentrum Lareb kan je samen met je behandelend zorgverlener de veiligheid van geneesmiddelen controleren bij een kinderwens, zwangerschap en het geven van borstvoeding.

Wil je je nog beter voorbereiden op een zwangerschap? Of heb je veel vragen? Bij veel verloskundigenpraktijken kun je een kinderwensconsult aanvragen. Ook bij de meeste huisartsen is dit mogelijk.

Lees ook zeker het artikel kinderwens en zwangerschap bij astma die eerder verscheen in Reactie!

Risico’s van (ernstig) astma tijdens de zwangerschap

Het hebben van (ernstig) astma kan tijdens de zwangerschap verschillende risico’s met zich meebrengen. Hoe stabieler de astma, hoe kleiner de risico’s. Bij veel exacerbaties (longaanvallen) nemen de risico’s toe. Verder worden de risico’s verhoogd bij langdurig gebruik van hoge doseringen orale corticosteroïden (zoals prednison).

Bij (ernstig) astma is er een licht verhoogd risico op pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) bij de moeder, vroeggeboorte, en een laag geboortegewicht of geringe lichaamslengte bij het kindje. Onderzoeken laten zien dat het risico op niet-ernstige aangeboren afwijkingen bij kinderen van vrouwen met (ernstig) astma heel licht verhoogd is. Ook vermoeden onderzoekers dat het risico op doodgeboorte verhoogd is bij moeders met astma, evenals het aantal ziekenhuisopnames van pasgeboren kinderen.

Zwanger worden met stabiel astma

Het is dus van belang dat je astma stabiel is voordat je zwanger wordt. Dit betekent dat je astma goed onder controle moet zijn met optimale behandeling. Bespreek voorafgaand aan de zwangerschap met je zorgverlener of je astma optimaal behandeld wordt of dat er nog aanpassingen nodig zijn. Stoppen met medicatie geeft meestal een groter risico op instabiel astma en daarmee op de bovengenoemde risico’s. De meeste standaard astmamedicijnen zijn uitgebreid onderzocht bij zwangere vrouwen, waardoor bekend is welke medicijnen veilig gebruikt kunnen worden en welke niet. Overleg met je zorgverlener over de veiligheid van jouw medicijnen tijdens de zwangerschap.

Zwanger worden met instabiel astma

Is je astma niet stabiel (niet goed onder controle), dan zijn er meer risico’s verbonden aan een zwangerschap. Bij instabiel astma heb je meer exacerbaties (longaanvallen) en heb je vaak zwaardere medicijnen nodig, zoals orale corticosteroïden (bijvoorbeeld prednison). Hoewel de risico’s groter zijn, betekent dit niet dat zwanger worden met instabiel astma onmogelijk is. Het is echter van groot belang dat je samen met je zorgverlener probeert je astma zo stabiel mogelijk te krijgen en dat er goede afwegingen worden gemaakt met betrekking tot de risico’s, medicijngebruik, etc. Is je astma niet stabiel en heb je een actieve kinderwens? Bespreek dit dan eerst met je zorgverlener voordat je probeert zwanger te worden.

Stop nooit zelf met je astmamedicatie. Doe dit altijd in overleg met je behandelend zorgverlener. Wat voor de ene vrouw geldt, geldt niet altijd voor een andere vrouw. Astma uit zich bij iedereen anders. Op bijwerkingencentrum Lareb kan je samen met je behandelend zorgverlener de veiligheid van geneesmiddelen controleren bij een kinderwens, zwangerschap en het geven van borstvoeding.

Wil je je nog beter voorbereiden op een zwangerschap? Of heb je veel vragen? Bij veel verloskundigenpraktijken kun je een kinderwensconsult aanvragen. Ook bij de meeste huisartsen is dit mogelijk.

Lees ook zeker het artikel kinderwens en zwangerschap bij astma die eerder verscheen in Reactie!

Ben je eenmaal zwanger? Neem dan contact op met een verloskundigenpraktijk in de buurt. Iedere zwangere vrouw wordt eerst gezien door een eerstelijns verloskundige. Dit is een verloskundige bij jou in de buurt waar je zonder verwijzing naartoe kunt. Deze verloskundige doet de intake en beoordeelt vervolgens of je bij haar onder controle kunt blijven of dat je naar de tweedelijnszorg (zorg in het ziekenhuis) wordt doorverwezen. Word je doorverwezen, dan beoordeelt een gynaecoloog in het ziekenhuis de risico’s van jouw zwangerschap en de eventuele risico’s van je medicatiegebruik. De gynaecoloog beslist vervolgens of je terug mag naar de eerstelijns verloskundige of dat je vanaf dan onder controle staat van de gynaecoloog. Is je astma stabiel en gebruik je niet veel medicijnen, dan is de kans groot dat je onder controle blijft bij de eerstelijns verloskundige.

Heb je instabiel astma en ben je zwanger, dan is de kans groot dat de controle en begeleiding van je zwangerschap door een gynaecoloog in het ziekenhuis worden gedaan. Ook als je astmamedicatie gebruikt waarvan het effect op de zwangerschap of op de lange termijn voor de baby nog niet zeker is (bijvoorbeeld bij specifieke biologicals), word je tijdens je zwangerschap gecontroleerd door een gynaecoloog. De gynaecoloog weegt dan, samen met de behandelaar van je astma, de risico’s van het medicijngebruik en het belang van stabiel astma tegen elkaar af. Hoewel in de tweedelijnszorg je gynaecoloog je hoofdbehandelaar is, worden de controles in veel ziekenhuizen afwisselend gedaan door je gynaecoloog en een tweedelijns verloskundige (verloskundige in het ziekenhuis).

Meer lees je op de pagina Astma en zwanger zijn.