Wat is astma?
Astma is een ziekte van de luchtwegen. Via je luchtwegen haal je adem. Je mond, neus, keel, luchtpijp en longen horen bijvoorbeeld bij je luchtwegen. Lucht is overal om je heen, ook al zie je het niet. Als je ademhaalt, adem je lucht in. In die lucht zit het onzichtbare stofje ‘zuurstof’. Dit is een heel belangrijk stofje dat ervoor zorgt dat alles in je lichaam werkt. Daardoor kun jij bijvoorbeeld rennen, springen, praten, spelen en fietsen.
Kun jij je mond, neus en keel aanwijzen? En weet je ook waar je luchtpijp en longen zitten? Kijk anders even op het plaatje hiernaast.
De luchtwegen & astma
Je luchtwegen zien eruit als een omgekeerde boom. Via de stam van de boom, die je luchtpijp noemt, komt de zuurstof in je longen. Je longen zelf zien eruit als de takken van de boom. De takken worden steeds kleiner en dunner (die takjes noem je de bronchiën) en aan het uiteinde zitten kleine blaasjes, de blaadjes van de boom. Daar wordt de zuurstof opgenomen in je bloed. Als een soort lopende band brengt het bloed de zuurstof naar allerlei plaatsen in je lichaam, zodat jij lekker kunt spelen, rennen, springen of wat je maar wil!
Heb je wel eens gemerkt dat je buik op en neer gaat als je ademhaalt? Adem maar eens in en uit, dan zie je het!
Als je astma hebt zitten de takjes van je longen vaak een beetje dicht. Daardoor kan de zuurstof minder makkelijker naar binnen. Hierdoor krijg jij het benauwd. Hoe voelt benauwdheid voor jou? Heb je het gevoel dat je minder lucht krijgt? Voelt het alsof je heel hard je best moet doen om adem te halen? Of misschien voelt het wel alsof er een olifant op je borst zit?
Benauwdheid, hoesten en meer van die vervelende dingen…
Door de astma kan zijn dat je vaak moet hoesten. Soms komt er dan slijm los. Heb je dat wel eens gemerkt? Of misschien hoor je wel eens gepiep als je ademhaalt? De benauwdheid, het hoesten en het gepiep zijn er niet altijd, maar komen meestal in aanvallen.
Wat je kunt merken, is dat je vooral ’s nachts als je slaapt last hebt van hoesten of je juist dan benauwd wordt. Hierdoor kun je erg moe zijn overdag. Het kan ook zo zijn dat je bijvoorbeeld moeite hebt met hard rennen, buitenspelen of fietsen op je loopfiets of grote fiets. Soms merk je dat je meer hoest of het benauwd hebt, als het weer veranderd. Bijvoorbeeld als het ineens gaat regenen of als het mistig is buiten.
Ben je ook ergens allergisch voor? Dat is niet gek, want dat komt vaker voor als je astma hebt. Als ergens allergisch voor bent, wil dat zeggen dat je bijvoorbeeld last krijg van jeuk, kriebel in de neus of benauwdheid van iets normaals, zoals een hond, een kat of eten (bijvoorbeeld melk, ei, noten of pinda’s).
Naar de dokter voor je astma
Als je astma hebt, moet je soms naar de dokter. Die stelt vragen om te kijken hoe het met je gaat. Soms luistert hij ook naar je longen met een gek ding dat hij in zijn oren stopt. Dat noem je een stethoscoop. Deze houdt hij dan op je borst of rug om te kunnen horen hoe je longen klinken. Misschien piepen ze of hoort hij dat ze vol slijm zitten. Heb jij misschien ook een stethoscoop in je dokterskoffertje zitten? Luister dan maar eens naar de longen van je knuffel of pop.
Soms zijn er andere onderzoeken nodig, zoals een allergietest. Welke onderzoeken heb jij wel eens gehad? En vond je dat leuk of juist spannend of vervelend?
Als je heel ziek bent, dan kan het zijn dat je in het ziekenhuis moet worden opgenomen. Je blijft daar dan samen met je papa of mama slapen. De dokter kan je dan goed in de gaten houden en extra medicijnen geven. Ben jij wel eens in het ziekenhuis opgenomen? En hoe vond je dat?
Medicijnen voor astma
Er zijn medicijnen voor astma. De astma gaat er niet door weg. maar ze zorgen er wel voor dat je minder benauwd bent en minder hoeft te hoesten. Astmamedicijnen krijg je meestal in een puffer (een ander woord hiervoor is inhalator) met een voorzetkamer. Je ademt de medicijnen daarmee rustig in. Heb jij ook een puffer voor je astma? Zo ja, welke kleur heeft die?
Sommige puffers moet je elke dag nemen en sommige alleen als je het benauwd hebt of als je veel moet hoesten. De puffers die je elke dag neemt, beschermen je longen. Dit betekent dat ze ervoor zorgen dat ze niet dicht gaan zitten. Toch kan het zijn dat je soms nog veel moet hoesten of het benauwd hebt. Dan neem je de noodpuffer. Deze puffer zorgt er snel voor dat je weer beter kunt ademhalen. Heb jij wel eens met je knuffel of pop het puffen geoefend? Nee? Dan zou ik dat zeker eens doen!
Als je naar de kinderopvang of naar school gaat, kun je het ook daar benauwd krijgen. Ga dan naar je meester of juffrouw. Zij kunnen je helpen je medicijnen in te nemen.
