Osteoporose en astma

Osteoporose, ofwel botontkalking, betekent dat de botten brozer zijn waardoor er gemakkelijker een botbreuk kan plaatsvinden. Mensen met astma hebben een groter risico op osteoporose. Dit hangt samen met bijwerkingen van orale corticosteroïden.

Wat is osteoporose?

Osteoporose, ofwel botontkalking, betekent dat de botten brozer zijn waardoor er gemakkelijker een botbreuk kan plaatsvinden. Bot is een levend weefsel en bestaat uit een harde buitenkant met aan de binnenkant een soort sponsachtige structuur. Dit zorgt voor lichte veerkracht zodat het bot schokken kan opvangen. Bot wordt continue opgebouwd en afgebroken, het hele leven lang. Tot ons dertigste wordt er meer bot opgebouwd dan dat er wordt afgebroken. Vanaf dertig jaar zijn de rollen omgedraaid en wordt er meer bot afgebroken dan dat er nieuw bot wordt aangemaakt. Hierdoor worden onze botten steeds iets minder stevig. Dit is een natuurlijk proces. Wel kan dit proces bij vrouwen na de overgang sneller gaan vanwege veranderde hormonen.

 

Osteoporose en astma

Mensen met astma hebben een groter risico op osteoporose. Dit hangt vooral samen met bijwerkingen van orale corticosteroïden (ontstekingsremmers) zoals prednison en hoog gedoseerde ontstekingsremmende puffers ofwel inhalatiecorticosteroïden.
Voor prednison geldt dat wanneer iemand in zijn leven 4 of meer stootkuren of onderhoudsprednison heeft gehad (maandenlang een lage dosering van bijvoorbeeld 5mg per dag), dit een significant verhoogd risico op osteoporose geeft. Voor de inhalatiecorticosteroïden lijkt er vooral een verhoogd risico op osteoporose te bestaan wanneer dit langdurig in een hoge dosering wordt gebruikt.

 

Symptomen

Van osteoporose merkt iemand in het begin normaal gesproken weinig. De meeste mensen komen er pas achter dat zij osteoporose hebben wanneer zij iets breken en er verder onderzoek wordt gedaan. Door osteoporose kunnen ook de ruggenwervels inzakken. Dit hoeft niet direct pijnklachten te geven. Bij ernstigere wervelinzakkingen verandert de vorm van de wervelkolom (iemand krijgt een bochel) waarbij ook de lichaamslengte afneemt. Er ontstaan dan op den duur vaak klachten zoals (lage) rugpijn, spierpijn, pijn bij diep doorademen, buikklachten (organen komen in de knel) risico op vallen en problemen met evenwicht.

Diagnose van osteoporose

Osteoporose kan worden vastgesteld door een botdichtheidsmeting; een zogenoemde DEXA-scan. Hierbij wordt een röntgenfoto gemaakt van de onderrug en heup. De botmassa kan zo goed in kaart worden gebracht. Regelmatig worden er door de longarts bij toeval al aanwijzingen gevonden voor osteoporose op een ‘gewone’ longfoto (X-thorax) of een CT-scan van de longen, omdat daar ook een deel van de wervelkolom op staat afgebeeld. Er worden dan bijvoorbeeld wervelinzakkingen gezien, die kunnen duiden op osteoporose.

 

Osteoporose, en dan?

Behandeling van osteoporose bestaat uit medicijnen en, zeker net zo belangrijk, letten op voeding en voldoende beweging.
Bisfosfonaten zijn medicijnen die botafbraak remmen. Dit wordt vaak als tablet gegeven welke 1 keer per week wordt ingenomen. Soms wordt het ook als infuus gegeven. Bisfosfonaten worden meestal niet langer dan 5 jaar gebruikt. Verder zijn vitamine-D en calciumsupplementen van belang. Calcium zorgt voor sterkere botten en vitamine-D zorgt ervoor dat calcium beter in het lichaam wordt opgenomen. Gevarieerde en gezonde voeding is ook erg belangrijk. Op die manier komt er calcium, vitamine D, magnesium en voldoende eiwitten binnen. Al deze stoffen zijn van belang bij botopbouw. Voldoende bewegen zorgt er voor dat de botten sterker blijven. Het gaat dan met name om bewegen tegen de zwaartekracht in, zoals bijvoorbeeld (stevig) wandelen, traplopen, hardlopen, tennissen etc. Het voorkomen van een val, waarbij er een grote kans is op een botbreuk, is natuurlijk heel belangrijk. Het valrisico wordt verlaagd door per week minimaal 2,5 uur te bewegen, verdeeld over meerdere dagen. Denk hierbij aan balanstraining, het trainen van de spierkracht, mobiliteit en houding. Een fysiotherapeut kan dit goed begeleiden.

 

Voorkomen van osteoporose

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Een goede astmacontrole zorgt voor minder longaanvallen met een prednisonkuur als gevolg. Aandacht voor een goede inhalatietechniek en therapietrouw is hierbij essentieel. Daarnaast hebben patiënten met de komst van biologicals voor ernstig astma gelukkig steeds minder prednisonkuren nodig. Doormiddel van een gevalideerde vragenlijst kan een zorgverlener het risico op botbreuken van de individuele patiënt bepalen, waarop besloten kan worden de patiënt door te verwijzen naar de internist/reumatoloog voor verder onderzoek en/of behandeling. Heb je regelmatig prednison gehad en maak je je zorgen over osteoporose, bespreek dit dan met je huisarts, longarts, verpleegkundig specialist of longverpleegkundige.

 

Nieuws & ervaringsverhalen over osteoporose en astma

Hieronder vind je het laatste nieuws over (leven met) astma en onze vereniging. Wekelijks plaatsen wij hier nieuwe items!

Mensen met astma hebben een groter risico op osteoporose. Dit hangt vooral samen met bijwerkingen van orale corticosteroïden (ontstekingsremmers) zoals prednison en hoog gedoseerde ontstekingsremmende puffers ofwel inhalatiecorticosteroïden.

Voor prednison geldt dat wanneer iemand in zijn leven 4 of meer stootkuren of onderhoudsprednison heeft gehad (maandenlang een lage dosering van bijvoorbeeld 5mg per dag), dit een significant verhoogd risico op osteoporose geeft.

Mensen met astma hebben een groter risico op osteoporose. Dit hangt vooral samen met bijwerkingen van orale corticosteroïden (ontstekingsremmers) zoals prednison en hoog gedoseerde ontstekingsremmende puffers ofwel inhalatiecorticosteroïden.
Voor prednison geldt dat wanneer iemand in zijn leven 4 of meer stootkuren of onderhoudsprednison heeft gehad (maandenlang een lage dosering van bijvoorbeeld 5mg per dag), dit een significant verhoogd risico op osteoporose geeft. Voor de inhalatiecorticosteroïden lijkt er vooral een verhoogd risico op osteoporose te bestaan wanneer dit langdurig in een hoge dosering wordt gebruikt.

Voor de inhalatiecorticosteroïden lijkt er vooral een verhoogd risico op osteoporose te bestaan wanneer dit langdurig in een hoge dosering wordt gebruikt.

Een goede astmacontrole zorgt voor minder longaanvallen met een prednisonkuur als gevolg. Aandacht voor een goede inhalatietechniek en therapietrouw is hierbij essentieel. Daarnaast hebben patiënten met de komst van biologicals voor ernstig astma gelukkig steeds minder prednisonkuren nodig.

Meer informatie


Ontvang de nieuwsbrief

Maandelijks de gratis nieuwsbrief in je email ontvangen! Een nieuwsbrief vol wetenswaardigheden voor mensen met (ernstig) astma.