Opeens veel thuis: ‘Psychologische effecten zijn zwaar’

De tweede week van thuis zijn en thuiswerken is ingegaan en niemand weet hoe lang het nog gaat duren. Van eenzaamheid tot op elkaars lip zitten – hoe blijf je mentaal fit?

De negatieve psychologische effecten van een lange periode van thuisisolatie en zeker van gedwongen isolatie zijn zwaar, zegt arbeids- en organisatiepsycholoog Paul Kop (NIP). “De effecten kunnen langdurig zijn en voor sommigen zelfs traumatisch.”

Maar gelukkig heeft de Nederlandse overheid geen totale lockdown ingesteld, zegt Kop. “Er is sprake van een altruïstische zelfisolatie: er zijn mogelijkheden om even te wandelen en anderen te zien. Dat biedt mooie kansen om elkaar toch te horen.”

Geen escape naar werkplek

Er is momenteel geen escape naar je werkplek. “Werk zorgt niet alleen voor inkomen, maar ook voor contacten, zelfontplooiing en een identiteit. Mensen die niet gewend zijn om thuis te werken moeten dat nu voor een deel missen en dat kan lastig zijn.”

Aan het werk blijven is wel een goed idee, vervolgt Kop. “Je mag trouwens al blij zijn als je thuis kunt werken, want dat geldt natuurlijk niet voor iedereen.”

Doordat thuiswerken structuur mist, is het eerste wat je moet doen een goede dagindeling maken. “Met koffiepauzes en een lunchpauze, net als op werk. Loop voordat je gaat werken buiten een rondje, zo kun je jezelf mentaal voorbereiden. Doe dit ook na de werkdag om je werk weer los te laten.”

Uit onderzoek blijkt dat zes uur thuiswerken qua intensiviteit gelijk staat aan acht uur op kantoor, vertelt Kop. “Acht uur in je eentje achter een beeldscherm zitten of acht uur werken in een druk huishouden is gestoord. Misschien leidt deze situatie wel tot vermindering van werktijd.”

Niet op eenzaamheid focussen

Hoe ga je ermee om als je steeds eenzamer wordt door het vele thuis zijn? “Focus je niet op je eenzaamheid”, zegt therapeut Mieke Van Kooten. “Denk juist aan anderen. Check bijvoorbeeld of je buurvrouw of buurman eenzaam is. Zie het als een kans om contacten in de buurt op te bouwen. Als je de ander helpt, help je jezelf ook.”

“Hou het daarnaast niet alleen zakelijk met collega’s als je aan het werk bent, maar vraag aan elkaar hoe het gaat. Hou de koffieautomaatmomenten in ere en pak daarvoor de telefoon.”

“Je smartphone is nu je beste vriend”, zegt Kop. “Bouw aan je sociale netwerk en praat veel met familie, vrienden en collega’s. Of bel zo nodig een hulplijn.”

Tip: zoek genoeg afleiding

Of je nu alleen in je appartement zit of midden in een gezin, in alle gevallen tipt Van Kooten om iets leuks en energieks te doen en je af te reageren. “Ga iets bakken, doe een spelletje, hou een kussengevecht met je kinderen. Er zijn veel creatieve ideeën te verzinnen en te vinden.”

“Afleiding is een onderschat en krachtig middel”, zegt ook Kop. “Hou je brein fit door te puzzelen en ga bijvoorbeeld planten kweken. Blijf niet de hele tijd ‘aan’ staan. En vergeet niet om wat te lachen en te keten met wie dan ook. Dat is heel gezond, helemaal nu er veel zorgen kunnen zijn.”