Als je een kinderwens hebt, komt er veel op je af. Zeker als je een chronische ziekte, zoals astma, hebt. Voor alle vrouwen met een actieve kinderwens geldt het advies om voorafgaand aan de zwangerschap al een gezonde leefstijl aan te nemen. Een gezond gewicht, niet roken, voldoende bewegen, stoppen met alcohol drinken en het slikken van foliumzuur vergroten de kans op zwanger worden en op een gezonde zwangerschap.
Astma kan erfelijk zijn. Om die reden heeft een kind een grotere kans op het krijgen van astma als één van de ouders astma heeft. Echter wordt de kans op astma ook beïnvloed door andere factoren. Als de moeder tijdens de zwangerschap bijvoorbeeld rookt, psychische problemen heeft of te weinig zuurstof krijgt vanwege ongecontroleerd astma. Deze factoren kunnen iets veranderen in het erfelijk materiaal en in sommige gevallen neemt dan de kans op astma of ongezonde longen bij de baby toe.
Heb je astma en een actieve kinderwens? Dan is het verstandig om deze wens met je behandelend zorgverlener (huisarts, praktijkondersteuner, longarts of longverpleegkundige) te bespreken. Je zorgverlener bekijkt dan samen met jou of de astmamedicatie die je gebruikt, veilig gebruikt kan worden in een zwangerschap. Soms is het nodig om te wisselen van medicatie. Het is dan beter dit vóór een zwangerschap te doen dan tijdens. Je lichaam heeft namelijk tijd nodig om te wennen aan nieuwe medicatie. Daarbij kan je astma verslechteren door medicatiewissel. In een zwangerschap is dat niet wenselijk, omdat instabiel astma meer risico’s met zich meebrengt dan stabiel astma. Door je kinderwens met je zorgverlener te bespreken ga je goed voorbereid je zwangerschap in en kom je voor zo min mogelijk verassingen te staan.
Stop nooit zelf met je astmamedicatie. Doe dit altijd in overleg met je behandelend zorgverlener. Wat voor de ene vrouw geldt, geldt niet altijd voor een andere vrouw. Astma uit zich bij iedereen anders.
Wil je, je nog beter voorbereiden op een zwangerschap? Of zit je met veel vragen? Bij veel verloskundigenpraktijken kun je een kinderwensconsult aanvragen. Ook bij de meeste huisartsen is dit mogelijk.
Het hebben van astma kan een aantal risico’s met zich meebrengen in de zwangerschap. Voor al deze risico’s geldt dat hoe stabieler de astma, hoe minder groot de risico’s. Bij veel exacerbaties (longaanvallen, oftewel astma-aanvallen) nemen de risico’s toe. Ook als je ernstig astma hebt, zijn de risico’s groter. Verder worden de risico’s verhoogd bij het gebruik van (hoge doseringen) van orale corticosteroïden voor een langere periode (zoals prednison).
Bij astma is er een licht verhoogd risico op pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) bij de moeder, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht of een te geringe lichaamslengte bij het kindje. Verder laten onderzoeken zien dat het risico op niet-ernstige aangeboren afwijkingen bij kindjes van zwangere vrouwen heel licht verhoogd is. Daarnaast hebben onderzoekers het vermoeden dat het risico op het overlijden van het kindje voor de geboorte verhoogd is bij moeders met astma. Dit geldt ook voor het aantal ziekenhuisopnames van pasgeboren kindjes.
Het is dus belangrijk dat je astma voordat je zwanger wordt stabiel is, oftewel goed onder controle is. Hiervoor is een optimale behandeling van jouw astma noodzakelijk. Bespreek voorafgaand aan de zwangerschap met je zorgverlener of jouw astma optimaal behandeld wordt of dat er in je behandeling nog aanpassingen nodig zijn voor je zwanger wordt. Stoppen met medicatie geeft (meestal) een groter risico op instabiel astma en daarmee een grotere kans op bovengenoemde risico’s. De meeste standaard astmamedicijnen zijn uitgebreid onderzocht bij zwangere vrouwen. Daardoor is bekend welke medicijnen veilig gebruikt kunnen worden en welke niet. Overleg met je zorgverlener over de veiligheid van jouw medicijnen in een zwangerschap.
Ben je eenmaal zwanger? Neem dan contact op met een verloskundigenpraktijk in de buurt. Iedere zwangere vrouw wordt eerst gezien door een 1ste-lijns verloskundige. Dit is een verloskundige bij jou in de buurt waar je zonder verwijzing naartoe kunt. Deze verloskundige doet de intake en beoordeeld vervolgens of je bij haar onder controle kunt blijven of dat je naar de tweedelijns zorg (zorg in het ziekenhuis) wordt doorverwezen. Word je doorverwezen, dan beoordeeld een gynaecoloog in het ziekenhuis de risico’s van jouw zwangerschap en de eventuele risico’s van je medicatiegebruik. De gynaecoloog beslist vervolgens of je terug mag naar de eerstelijns verloskundige of dat je vanaf dan onder controle staat van de gynaecoloog. Is je astma stabiel en gebruik je niet zoveel medicijnen, dan is de kans groot dat je onder controle blijft bij de eerstelijns verloskundige.
Is je astma niet stabiel (niet goed onder controle), dan zijn er dus meer risico’s verbonden aan een zwangerschap. Bij instabiel astma heb je meer exacerbaties (longaanvallen, oftewel astma-aanvallen) en heb je vaak zwaardere medicijnen nodig, zoals orale corticosteroïden (bijvoorbeeld prednison). Hoewel de risico’s groter zijn, wil het niet zeggen dat zwanger worden met instabiel astma onmogelijk is. Het is echter wel van groot belang dat je samen met je zorgverlener probeert je astma zo stabiel mogelijk te krijgen en dat er goede afwegingen worden gemaakt met betrekking tot de risico’s, medicijngebruik etc. Is je astma niet stabiel en heb je een actieve kinderwens? Bespreek dit dan eerst met je zorgverlener voor je probeert zwanger te worden.
Stop nooit zelf met je astmamedicatie, maar doe dit altijd in overleg met je behandeld zorgverlener. Wat voor de ene vrouw geldt, geldt niet altijd voor een andere vrouw. Astma uit zich bij iedereen anders.
Heb je instabiel astma en ben je zwanger, dan is de kans groot dat de controle en begeleiding van je zwangerschap gedaan wordt door een gynaecoloog (in het ziekenhuis). Ook als je astmamedicatie gebruikt waarvan het effect op de zwangerschap of op de lange termijn voor de baby nog niet zeker is (bijvoorbeeld bij specifieke biologicals), word je in je zwangerschap gecontroleerd door een gynaecoloog. De gynaecoloog weegt dan, samen met de behandelaar van je astma, de risico’s van het medicijngebruik en het belang van stabiel astma tegen elkaar af. Hoewel in de tweedelijns zorg je gynaecoloog je hoofdbehandelaar is, worden de controles in veel ziekenhuizen afwisselend gedaan door je gynaecoloog en een tweedelijns verloskundige (verloskundige in het ziekenhuis).
Bekijk het artikel ‘Kinderwens en zwangerschap bij astma in de onderstaande ’, Reactie! 7-2019
Betrouwbare informatieve websites:
Bespreek voorafgaand aan de zwangerschap met je zorgverlener of jouw astma optimaal behandeld wordt of dat er in je behandeling nog aanpassingen nodig zijn voor je zwanger wordt.
Bij astma is er een licht verhoogd risico op pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) bij de moeder, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht of een te geringe lichaamslengte bij het kindje.
Het hebben van astma kan een aantal risico’s met zich meebrengen in de zwangerschap. Voor al deze risico’s geldt dat hoe stabieler de astma, hoe minder groot de risico’s.
Iedere zwangere vrouw wordt eerst gezien door een 1ste-lijns verloskundige. Deze verloskundige doet de intake en beoordeeld vervolgens of je bij haar onder controle kunt blijven of dat je naar de tweedelijns zorg (zorg in het ziekenhuis) wordt doorverwezen. De gynaecoloog beslist vervolgens of je terug mag naar de eerstelijns verloskundige of dat je vanaf dan onder controle staat van de gynaecoloog.
Stoppen met medicatie geeft (meestal) een groter risico op instabiel astma en daarmee een grotere kans op bovengenoemde risico’s. De meeste standaard astmamedicijnen zijn uitgebreid onderzocht bij zwangere vrouwen. Daardoor is bekend welke medicijnen veilig gebruikt kunnen worden en welke niet. Overleg met je zorgverlener over de veiligheid van jouw medicijnen in een zwangerschap.
Maandelijks de gratis nieuwsbrief in je email ontvangen! Een nieuwsbrief vol wetenswaardigheden voor mensen met (ernstig) astma.
