Longontsteking
Een longontsteking is een infectie van de lagere luchtwegen die bij mensen met (ernstig) astma vaker voorkomt en ernstiger kan verlopen
Een longontsteking is een infectie van de lagere luchtwegen die bij mensen met (ernstig) astma vaker voorkomt en ernstiger kan verlopen
Jaarlijks krijgen ongeveer 125.000 Nederlanders een longontsteking, variĆ«rend van licht tot ernstig. Ongeveer 25-30% van hen, zoān 30.000 tot 35.000 mensen, moet vanwege de ernst van de infectie in het ziekenhuis worden opgenomen. Een longontsteking kan Ć©Ć©n long aantasten, maar soms ook beide longen. Dit wordt een dubbele longontsteking genoemd.
Een longontsteking (pneumonie) is een infectie en ontsteking van de lage luchtwegen, met name de bronchiƫn en longblaasjes, veroorzaakt door bacteriƫn, virussen, schimmels of parasieten. Bij deze infectie vullen de longblaasjes zich met vocht of pus, waardoor de zuurstofopname vermindert en je ziek wordt.
Vaak ontstaat een longontsteking na een verkoudheid of griep, doordat ziektekiemen zoals bacteriƫn of virussen dieper in de longen terechtkomen.
Risicofactoren zijn onder meer astma of COPD, diabetes, hoge leeftijd, roken, een verzwakt immuunsysteem, bedlegerigheid en blootstelling aan schadelijke stoffen die de luchtwegen irriteren, zoals rook (van sigaretten of open vuur), stofdeeltjes (bijvoorbeeld in de bouw of industrie), chemische dampen (zoals oplos- of schoonmaakmiddelen) of luchtvervuiling (uit verkeer of fabrieken).
Je kunt een longontsteking krijgen als je plotseling ziek wordt na een luchtweginfectie en je symptomen ernstiger worden, zoals hoge koorts, hoesten, slijm opgeven, benauwdheid, borstpijn en malaise. Daarnaast is de kans groter als je tot een risicogroep behoort, zoals hierboven beschreven.
Symptomen van een longontsteking kunnen zijn:
Veel hoesten, vaak met geelgroen slijm en soms bloed;
Koorts (> 38āÆĀ°C);
Kortademigheid, een snelle oppervlakkige ademhaling;
Pijn bij (diep) inademen;
Algemeen ziekgevoel: vermoeidheid, klam zweten, rillingen, spierpijn, verminderde eetlust, hoofdpijn.
Bij ouderen kunnen ook verwardheid of buikklachten ontstaan.
De arts kan een longontsteking op verschillende manieren vaststellen. Dit kan door te luisteren met een stethoscoop. Fijn gekraak of vochtgeluiden wijzen op een ontsteking. Hij of zij kan een rƶntgenfoto laten maken ter bevestiging van de ontsteking.
Daarnaast kunnen bloedonderzoek of sputumanalyse helpen om de oorzaak te achterhalen.
Een longontsteking kan op verschillende manieren worden behandeld. Als de infectie door bacteriƫn wordt veroorzaakt, krijg je meestal antibiotica (vaak amoxicilline, doxycycline e.d.). Soms eerst via een infuus, daarna als tablet. Verder is het belangrijk om goed uit te rusten, voldoende te drinken en gezond te eten. Je mag pijnstillers gebruiken als je koorts hebt of pijn voelt. Bij een zware longontsteking kan opname in het ziekenhuis nodig zijn voor extra zuurstof via een neusbril of masker, en eventueel intensieve zorg bij ernstige gevallen.
Herstellen van een longontsteking kan tijd kosten. Meestal verdwijnt de koorts na 1 week. Na 3 weken zijn dagelijkse activiteiten weer mogelijk. Na 4 tot 6 weken nemen hoesten en kortademigheid duidelijk af. Na 3 maanden zijn de meeste symptomen verdwenen. Vermoeidheid kan langer aanhouden. Volledig herstel is mogelijk na 6 maanden, vooral na ernstige infecties.
Een longontsteking vraagt veel van het lichaam. Het is dan ook belangrijk goed naar je lichaam te luisteren. Iedereen is anders, dus het herstelproces verschilt per persoon. De genoemde termijnen zijn een indicatie, geen vaststaand gegeven.
De meeste mensen herstellen volledig na een longontsteking. Klachten kunnen echter weken tot maanden aanhouden, zoals hierboven beschreven. Zeldzame complicaties zijn onder andere longabces, empyeem, sepsis en fibrose.
Meer algemene informatie over een longontsteking vind je hier op de website van Thuisarts.nl
LongpatiĆ«nten, waaronder mensen met (ernstig) astma, behoren tot de risicogroep voor een longontsteking. Dit komt doordat hun luchtwegen al geĆÆrriteerd en kwetsbaar zijn, waardoor ze vatbaarder zijn voor infecties. Bij een longontsteking vullen de longblaasjes zich met vocht of pus, waardoor de zuurstofopname vermindert. Dit veroorzaakt een benauwd gevoel dat soms lijkt op een astma-aanval.
Het is daarom belangrijk goed op te letten, vooral bij het ontstaan van geel of groen slijm (sputum) en koorts. Tijdig contact opnemen met je behandelend zorgverlener is essentieel, zeker als je tot de risicogroep behoort. Een verwaarloosde longontsteking kan ernstige complicaties geven, zoals een longabces (een ingekapselde ontstekingshaard), empyeem (pus tussen de longvliezen) of septische shock (bacteriƫn in de bloedbaan). Daarnaast kan blijvende schade aan de longblaasjes ontstaan, waardoor de longfunctie langdurig vermindert.
Astma zelf is een chronische ontsteking van de luchtwegen waarbij bij verergering meer slijm wordt geproduceerd en de luchtwegen vernauwd raken. Hierdoor kost ademhalen meer moeite. Een longontsteking kan bij mensen met (ernstig) astma niet alleen vaker voorkomen, maar ook een astma-aanval uitlokken. Bij ernstig astma kunnen behandelingen zoals biologicals of prednison beĆÆnvloed worden door een longontsteking.
Gelukkig kunnen mensen met (ernstig) astma zelf in actie komen om de kans op een longontsteking te verkleinen. Voorbeelden hiervan zijn:
Volg je astma-actieplan: vermijd prikkels, blijf trouw aan je inhalatiemedicatie;
Haal jaarlijks de griepprik;
Let op algemene voorzorgsmaatregelen: handhygiƫne, gezonde levensstijl, niet roken, schone lucht;
Bij astma met koorts of hoest: wees extra alert en schakel tijdig medische hulp in.
Het is altijd goed om contact op te nemen met je behandelend arts als je de situatie niet vertrouwt. Zij kunnen ook advies en tips geven.
Neem vooral contact op bij:
Mensen met astma hebben al geĆÆrriteerde en kwetsbare luchtwegen, waardoor ziekteverwekkers gemakkelijker een infectie kunnen veroorzaken. Hierdoor is de kans op een longontsteking groter dan bij mensen zonder astma.
Een astma-aanval veroorzaakt benauwdheid en piepende ademhaling, terwijl een longontsteking vaak gepaard gaat met koorts, hoesten met geelgroen slijm, pijn bij ademhalen en algemeen ziek zijn. Bij twijfel is het belangrijk om een arts te raadplegen.
Ja, een longontsteking kan de luchtwegen extra irriteren en een astma-aanval veroorzaken. Mensen met ernstig astma moeten daarom alert zijn op tekenen van infectie en bij klachten direct medische hulp zoeken.
Volg je astma-actieplan, gebruik je medicatie zoals voorgeschreven, vermijd roken en andere irriterende stoffen, zorg voor goede handhygiƫne en haal jaarlijks de griepprik. Bij klachten zoals koorts en toegenomen hoesten is het belangrijk snel contact op te nemen met je zorgverlener.
Neem meteen contact op met je huisarts of longverpleegkundige, vooral bij hoge koorts, moeite met ademhalen, bloed ophoesten of verergering van astmasymptomen. Vroege behandeling voorkomt complicaties.
Iedere maand staat onze nieuwsbrief vol met het laatste nieuws, ervaringsverhalen en verdiepende artikelen over astma. Ontvang jij hem nog niet? Meld je dan hieronder gratis aan.
Met jouw bijdrage steun je alle 575.000 Nederlanders met (ernstig) astma. VND zet zich in voor ondersteuning van mensen met (ernstig) astma, zodat mensen met astma beter kunnen omgaan met hun aandoening en een betere kwaliteit van leven krijgen.
